Kościół p.w. św. Anny
 |
 |
Jedna z najstarszych i najbardziej malowniczo położonych kościołów w regionie. Kościół św. Marcina w Solnikach wzmiankowany po raz pierwszy za czasów biskupa wrocławskiego Wawrzyńca powstał ok. 1220 r. Późnoromańską świątynię wzniesiono prawdopodobnie z inicjatywy księcia Henryka Brodatego. Kościół stanął na wysokim wzgórzu na terenie o starej słowiańskiej tradycji osadniczej (w pobliżu już w VIII w. funk-cjonował gród, w XIII w. osada targowa i wieś). Według tradycji na wzgórzu kościelnym wcześniej istniał pogański ośrodek kultu. Pierwotnie kościół składał się tylko z prostokątnego prezbiterium, do którego prawdopodobnie jeszcze w XIII w. dobudowano tej samej szerokości nawę. Rozbudowa kościoła podyktowana była zapewne wielkością parafii, która swoim zasięgiem obejmowała kilka wsi. W 1295 r. do parafii przynależały Solniki, Czciradz, Drwalewice, Borów Polski, Nieciecz, Bielice, Dziadoszyce, Lasocin, Sokołów i Nieciecz. Bogato uposażona parafia w końcu stulecia została podporządkowana kolegiacie głogowskiej, która sprawowała patronat równolegle z księciem. Patronat ten trwał do 1810 r., jednak już od 1715 r. parafia miała swojego proboszcza (wcześniej urząd sprawował prałat – kantor). W XV stuleciu kościół poddano przebu-dowie, od północy dobudowana została kaplica p.w. św. Anny oraz zakrystia, od zachodu natomiast wysoka, wzmocniona skarpami wieża. Prezbiterium i nawa otrzymały sklepienia sieciowo-żebrowe. Cmentarz przykościelny otoczony został kamiennym murem. Zachowane wyposażenie kościoła pochodzi z okresu renesansu i baroku (ołtarz i ambona), z tego czasu pochodzą również wmurowane w elewację i ściany wewnętrzne płyty nagrobne właścicieli miejscowego majątku ziemskiego. W XVIII w. kościół otynkowano, do elewacji południowej dobudowano kruchtę a w murze przykościelnym wystawiono bramkę. W XIX stuleciu wymieniono więźbę dachową i pokrycie dachu, który otrzymał kolorową, ułożoną w geometryczne wzory dachówkę. Po 1945 r. parafia w Solnikach została zlikwidowana, a kościół stał się filią parafii w Kożuchowie. W latach 50. XX w. zmieniono wezwanie kościoła na św. Anny. W końcu XX w. kościół wyremontowano – malowanie wnętrz i elewacji.
Ze strony: Zabytki sakralne powiatu nowosolskiego
Płyta nagrobna Joachima Sigismunda von Braun
I. Wmurowana w zachodnią zewnętrzną ścianę kościoła św. Marcina (obecnie św. Anny), wykonana na początku trzeciej ćwierci XVII wieku około roku 1668.
II. Omawiany pomnik ma kształt prostokąta o wymiarach 179 cm x 99 cm i długości liter małych 2,5 cm oraz dużych 3,5 cm, oraz polu inskrypcyjnym o wymiarach 114 cm x 87 cm, jest wykonany z piaskowca. Na płycie brak przedstawień figuralnych, praktycznie cała jej płaszczyzna jest przykryta polem inskrypcyjnym w kształcie zwierciadła. Na obrzeżach ramy okalającej pole inskrypcyjne występują motywy roślinne (przedstawienia kwiatów).Na górnych i dolnych narożach płyty umieszczone są cztery kartusze herbowe, po jednym na każde naroże. Miedzy kartuszami dolnymi i górnym w środkowej dolnej i środkowej górnej partii płyty występują przedstawienia twarzy w koronach, jedna na górze i jedna u dołu pomnika. W polu inskrypcyjnym znajduje się tekst w języku niemieckim (występują także słowa polskie, francuskie i łacińskie) pisany frakturą o treści:
Unter Diesen Steine / Ruhen die Gebeine / So der Roth Enthom(m)en Gutte Nacht genom(m)en / von derthewren Seele, / Das Hoch Wohl Edelgebohrnen Herren Herre(n) Joachim / Sigismund v(on): Braun, auff Zölnig und Zapten Welcher / gebohren 1627 den 28 NOVEMBR. Nach gelegtem / Gunde der pietat vnd studien sich begeben in die fremtode mit / gewüntschter Erudition die Errde des Vaterlandes / betreten. Deßentwegen vom Freÿstadt(ische) Craise Zum Lande / Eltisten, vom Glogawisch, Fürstenthum zum König,, / lichen Mann vom Römischen Kaÿser, umb wohlge,, / führten= Glog(auischen) Fürstenthum betreftenden Ambossada / zum Kaÿser(liche) Rath erhoben. Auch uber dieses beÿdehnen / Hoch Fürst(eliche) Assemble, in Bresslaw Landes, bestalten. / Stelle trewlich versorget, masen Er von dannen Kranck / auff Zölling Kommen Zeittliches haft er verlasen. / In wahrer anruffung Gottes den VIII Augusti / gegen 9 uhren der Morgenß. Anno 1668 see / lig dise weldt Gegeben und des Ewige erhunget/ Aetat: XL Anno VII Mens / VIII Dier / Hier in Diesen Höle / Schlafet im [...] irdisch heise / [...] Lebt der Geist
Na płycie znajdują się wcześniej wspomniane cztery kartusze herbowe z labrami i klejnotami, każdy kolejno podpisany pierwszy od lewej w górnym narożu jako ,,der von Braun’’, w górnym narożu od prawej ,,der von Ronnitzer’’, lewy dolny kartusz herbowy jako ,,der von Zetlietz’’ i prawy dolny jako ,,der von Falkenhann’’.
III. Płyta nagrobna upamiętnia Joachima Sigismunda von Braun zmarłego w 1668 roku w wieku 41 lat.
IV. Płyta zachowana w dobrym stanie, inskrypcja czytelna jedynie dolna partia płyty wraz z ostatnimi linijkami tekstu na polu inskrypcyjnym zatarta. Widoczne kartusze herbowe, wraz z przedstawieniami heraldycznymi. Dalsza część płyty poza polem inskrypcyjnym pobielona. Płyta powinna zostać poddana zabiegom konserwatorskim, ze względu na treść i stan zachowania. Jest to jeden z ciekawszych zabytków w opisywanym katalogu pomników sepulklarnych w powiecie nowosolskim.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Anny von Rachenberg
I. Wmurowana w południową, zewnętrzną elewację kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny). Pochodząca z XVI wieku.
II. Wykonana z piaskowca, prostokątna, późno renesansowa, o wymiarach 192cm x 84cm i wielkości liter 3 cm, przedstawiająca kobietę w pozycji stojącej, frontalnie, ze złożonymi rękoma do modlitwy na wysokości splotu słonecznego. w długiej pofałdowanej sukni z krótkimi rękawami, z ozdobnymi poduszkami na ramionach, rozchodzącej się od góry do dołu, z chustą na głowie oraz chustką przewiązaną na szyi. Bez wyraźnych rysów twarzy. Na dolnym zwieńczeniu sukni na obu jej końcach znajdują się dwa kartusze herbowe. Większą część płyty za wyjątkiem przedstawienia figuralnego upamiętnionej przykrywa nieczytelna inskrypcja, wykonana w języku niemieckim, kapitałą rzymską. Udało mi się rozpoznać datę- 1563 rok, prawdopodobnie jest to czas zgonu lub narodzin upamiętnionej. Ozdobą pomnika są trzy kartusze herbowe z labrami i klejnotami (o istnieniu dwóch z nich wspomniałem wyżej), znajdowały się na niej cztery jednak jeden z nich został ukruszony lub zwietrzał wraz z prawym górnym narożnikiem płyty. Pierwszy z nich usytuowany w górnym lewym należy do rodu Rachenberg i symbolizuje ,,korzenie’’ zmarłej osoby, dla której płyta została wykonana, następnie w dolnych narożach płyty znajdują się kartusze herbowe: rodu Gotschen oraz na podstawie badań, które przeprowadziłem druga tarcza herbowa prawdopodobnie należała do rodu Tretzka z: Linda. Płyta nagrobna należy do Anny von Rachenberg.
III. Płyta zachowana w bardzo złym stanie, nieczytelna, zwietrzała powierzchnia z odtrąconym prawym górnym narożnikiem gdzie umiejscowiony był kartusz herbowy, zachlapana farbą wapienną. Powinna zostać poddana zabiegom konserwatorskim.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Wenecjusza (Wiganta) Gersdorf
I. Wmurowana we wschodnią zewnętrzną elewację kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny). Powstała w XVII wieku, około 1621 roku.
II. Prostokątna, wykonana z piaskowca o wymiarach 185cm x 93 cm, szerokości bordiury 5,5 cm oraz wielkości liter 3,5 cm. Głównym elementem pomnika jest przedstawienie figuralne Wenecjusza Gersdorf ,,auf Linda”, w pozycji frontalnej, charakterystycznej dla XVI wiecznych płyt sepulklarnych wykonywanych na Śląsku, jednak możemy zauważyć realizm postaci jaki starał się przedstawić artysta tworzący wizerunek upamiętnionego, odchylając w pewnym stopniu jego tors do lewej strony, oraz ukazując ruch podniesioną prawą ręką, zgiętą w pół, z rozwartymi palcami u dłoni, jakby gestykulując. Autor chciał uwierzytelnić osobę pozostawiając ją w wiecznym ruchu. Postać ubrana jest w zbroję pół płytową charakterystyczną dla okresu renesansu, z gorsetem do wokół karku, w nagolennikach, z szablą lub rapierem przymocowanym do pasa z lewej strony, i położoną na rękojeści lewą ręką. Mężczyzna ma zatarte rysy twarzy jednak widoczne są długie włosy opadające na ramiona, dokładnie przystrzyżone, oraz mało widoczny zarys zadbanej, także krótko przystrzyżonej brody. Na bordiurze znajduje się inskrypcja w języku niemieckim, wykonana kapitałą rzymską, miejscami zatarta i nieczytelna. Przedstawię jej fragment, o następującej treści, który udało mi się odczytać:
[...] DEN 7 MARTY IST IN GOTT / SEGLICH ENTSCHLAFEN DER EDLE GESTRENG VND WOLBENMAM / [...] HERR [...] VON GERSDORFE AVF LINDA SEIN ALT / [...] IM GOTT GENED. IST VND BARMHERZIGE SEIN WOLBE AMEN
Na płycie znajduje się osiem kartuszy herbowych z labrami i klejnotami oraz z wymienionymi pierwszymi literami nazwisk rodów, które upamiętniają. Pierwszy w górnym lewym rogu oznaczony literą G, należy do rodu Gersdorff, drugi w kolejności od lewej strony płyty oznaczony literą S symbolizował ród Spiler, trzeci także oznaczony literą S był charakterystyczny dla rodu von Saltza, ostatni z kartuszy w górnej partii płyty, czyli pierwszy od prawej był podpisany literą N i symbolizował rodzinę Nimptscher. Pierwszy kartusz herbowy w dolnej części płyty, od lewej strony patrząc oznaczony był literą G, w chwili obecnej nie udało mi się zidentyfikować, którą z rodzin symbolizował owy kartusz herbowy. Następny w kolejności oznaczony literą W, rozpoznałem jako kartusz herbowy rodu Warnsdorf kolejny oznaczony literą K symbolizował ród Kittlitz, i ostatni, czyli pierwszy od prawej w dolnej partii płyty oznaczony literą T, w chwili obecnej nie został przeze mnie zidentyfikowany.
III. Płyta zachowana w złym stanie, w górnej części płyty napisy na bordiurze ukruszone bądź zatarte, płyta miejscami pobielona wapnem. Twarz upamiętnionego całkowicie zatarta Lewa strona od środkowej części płyty w dół oraz jej dolna partia całkowicie zniszczona, miejscami odłamane kawałki płyty, wytarte i zwietrzałe. Dobrze zachowane cztery górne kartusze herbowe. Pomnik powinien zostać poddany zabiegom konserwatorskim.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Nieznanego przedstawiciela rodu Braun
I. Usytuowana w północnej wewnętrznej elewacji kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę. Płyta nagrobna renesansowa wykonana około 1557 roku.
II. Prostokątna, wykonana z piaskowca, o wymiarach 190cm x 90 cm, szerokości bordiury 6 cm, oraz wielkości liter 3,5 cm.
Centralne miejsce na płycie przypada przedstawieniu figuralnemu upamiętnionej osoby w pozycji stojącej frontalnej. Osobnik ubrany jest w kunsztownie wykonany kaftan, z żabotem okalającym kark i szyję, zakończony na nadgarstkach wypustkami. Na plecy ma zarzucony płaszcz, na nogach szerokie spodnie uwydatnione w okolicach ud, poniżej na wysokości ud zapewne rajtuzy. Jego stopy rozchodzą się do lewej i prawej strony, postać ma ręce zgięte w łokciach, jedna z nich (prawa) oparta jest na pasie zapiętym wokół tułowia, do którego przypięta jest szabla lub rapier w drugiej (lewej) trzyma hełm. Wyraziście oddane są rysy i układ owalnej, pociągłej twarzy, z lekko zadartym nosem, krótko przystrzyżonymi włosami, zadbanymi wąsami i brodą. Na bordiurze znajduje się nieczytelna inskrypcja, po niektórych rozpoznanych (,,rozszyfrowanych’’) literach można stwierdzić ze pisana kapitałą rzymską. W dolnej partii płyty znajdują się cztery kartusze herbowe z labrami i klejnotami po dwa z lewej i dwa z prawej strony, na wysokości kostek i kolan postaci. Jednak nie udało mi się w obecnej chwili rozpoznać żadnego z nich ze względu na słabą czytelność płyty. Wiadomo jedynie, że pierwszy od góry z lewej strony symbolizuje ród Braun.
III. Płyta zachowana w złym stanie, w całości pobielona, inskrypcja na bordiurze zamazana, jedynie dobrze widoczne rysy postaci uwydatnione przez pobielenie płyty.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Nickela von Unruh
I. Znajduje się w północnej wewnętrznej części kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę. Wykonana około 1606 roku w stylu późno renesansowym.
II. Pomnik o kształcie prostokąta wykonano z piaskowca, jest długi na 184 cm i szeroki na 90 cm, bordiura jest szeroka na 5,5 cm i długa na 174 cm, długość liter wynosi 3,5 cm. Na płycie przedstawiony jest mężczyzna w średnim wieku, w pozycji frontalnej, z rękoma złożonymi do modlitwy, w kaftanie zapinanym na guziki, z gorsetem wokół szyi, w długich spodniach i butach, na które prawdopodobnie były naciągnięte rajtuzy. Ma na sobie płaszcz, z wywiniętą przednią częścią, który przykrywa większość jego ciała i z rozłożonym na ramionach kołnierzem. Bardzo wyraźnie zarysowała się twarz upamiętnionego na płycie, przedstawia go jako stosunkowo młodego osobnika, z krótkim wąsem, modnie jak na tamten okres ułożonymi i zaczesanymi na bok włosami. Wyraz twarzy podkreślają wyraźnie przedstawione brwi. Na dole płyty uwagę przykuwa element, na którym stoi postać, coś jakby podium i siedząca na nim trójka niemowląt. Na obrzeżach płyty znajduje się inskrypcja wykonana w języku niemieckim z domieszką łaciny, kapitałą rzymską o treści:
ANNO 1606 DEN: AVGVSTILLO NONI DESTES / SUMB 3 V(ON). HRRIST IN GOTS MEINE ICH VORSCHIEDEN DER EDLECHRNVEST VND WOLBENAMTEN [...] / KELVON VNRVH AVF ŻECKLAW SEINE SAFTERS / 16[...] TAGE DEMGOT GENADE DAS BLVT IESV CHRIST IRE WIGE UNS VON ALLENS VNDEN [...]
W dolnej i górnej części płyty w okolicy naroży znajdują się cztery kartusze herbowe z labrami i klejnotami po jednym na każde naroże, każdy z kartuszy jest podpisany. Pierwszy w górnym lewym rogu świadczący o pochodzeniu zmarłego z rodu von Unruh, w prawym górnym rogu znajduje się kartusz herbowy rodu von Los, w dolnej lewej i prawej części płyty znajdują się kartusze herbowe rodów von Dyherrn (na płycie podpisany jako DIHER) oraz rodu von Stosch ( podpisanego jako STVSTHER).
III. Płyta zachowana w dość dobrym stanie, czytelna, jednak pewne utrudnienia w jej odczytaniu sprawia fakt, że jest cała pobielona, przez co niektóre szczegóły sprawiają trudności w zapoznaniu się z treścią płyty.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Krzysztofa von Unruh
I. Znajduje się w północnej wewnętrznej części kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę. Wykonana w stylu renesansowym na początku XVII wieku, około 1609 roku.
II. Płyta ma kształt prostokąta, jako budulec posłużył piaskowiec. Wymiary pomnika to: długość 183 cm szerokość 90 cm, szerokość bordiury 6 cm, długość liter 3,5 cm. Głównym elementem płyty jest wysunięta na pierwszy plan postać męska w podeszłym wieku, usytuowana w pozycji frontalnej. Ubrana w płaszcz zapięty pod szyją, sięgający kolan, z położonym (wywiniętym) na ramiona kołnierzem, zakończonym po obu stronach ozdobnymi frędzlami. Ma na sobie zapinany na guziki kaftan, szerokie spodnie, zwężające się w okolicach kolan, prawdopodobnie rajtuzy oraz na nogach buty zwieńczone ozdobnymi klamrami. Mężczyzna stoi na podwyższeniu, w jednej z rąk (prawej) trzyma rękawicę, na jednym z palców widoczny jest pierścień, drugą (lewą) ma schowaną pod płaszczem, można zauważyć tylko lekko wystające spod niego palce. Postać ma wyraziście ujętą twarz, przystrzyżone włosy uwydatniające łysiejące czoło, widać lekko odstające od głowy uszy, starannie przystrzyżone i zadbane wąsy i brodę, oraz zawinięty zadarty lekko do góry nos. Na bordiurze znajduje się napis w języku niemieckim, wykonany kapitałą rzymską o treści:
IHM IAR 1609 DEN. 24. FEB(RUAR): DES MOR,, / GENS ZWISCHEN 3 VND 4 IST GOTT SELIGK EN ESCHLAFFEN DER EDLE GE,, / STRENGE EHERENVESTE CHRISTOF VON / VNRVH AVFF ZECHLAW VND DEN ZO MARTY ALHIE BEGRABEN WORDEN
W czterech narożach płyty znajdują się podpisane kolejno począwszy od górnego lewego naroża kartusze herbowe z klejnotami i labrami należące do rodów: von VNRVH, von LOS, von DIHR, oraz von STUSTZ.
III. Płyta zachowana w dobrym stanie, czytelna, w całości pobielona podczas malowania kościoła.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Konrada von Braun
I. Znajduje się w południowej, wewnętrznej części kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę. Wykonana w stylu późno renesansowym w pierwszych latach XVII wieku, około 1602 roku.
II. Wykonana z piaskowca, ma kształt prostokąta o wymiarach 185cm x 93 cm, szerokości bordiury 6cm, oraz długości liter 3,5 cm. Na płycie przedstawiony jest mężczyzna w podeszłym wieku, stojący na wzniesieniu, z rękoma złożonymi do modlitwy, w pozycji frontalnej do obserwatora. Jest odziany w długi zapięty płaszcz, którego rękawy kończą się w okolicach łokci (i dalej schodzą w dół ku kartuszom herbowym) nachodzący na buty, rozchodzi się on u dołu. Na ramionach ma kołnierz, a wokół szyi gorset. Na przedramionach widoczne są elementy rękawów kaftana. Postać ma krótkie włosy na głowie twarz owalną, pociągłą, z przystrzyżonym zadbanym wąsem, z małym owalnym czubkiem nosa. Widoczne jest także usytuowanie wyżej prawego oka nad lewym. Na obramowaniu płyty znajduje się napis w języku niemieckim pisany kapitałą rzymską o treści:
ANNO 1602 DEN 26. DECEMBRIS AVF DEN / AB ERST ZWISCHEN [...] 3 [...] IST DER EDLER: / LINGR IN GOT SELIGLICH ENSCHLAFFENS [...] SALTERO
W górnej i dolnej części płyty znajdują się cztery kartusze herbowe po dwa na każda stronę, pierwszy od lewej w górnym narożu symbolizuje zmarłego z rodu von Braun, następny w prawym górnym narożu jest charakterystyczny dla rodu Rachenberg, trzeci kartusz herbowy znajdujący się na dole należał do rodu Losstitz, czwartego nie udało mi się rozpoznać w obecnej chwili.
III. Płyta upamiętnia zmarłego w 1602 roku Konrada von Braun.
IV. Napisy na płycie są nieczytelne rozmazane, kartusze herbowe z labrami i klejnotami trudne do odszyfrowania- związane jest to z białą barwą, którą płyta uzyskała podczas malowania kościoła, kiedy została cała pobielona. Lewa strona płyty jest wytarta i zachlapana od brązowej farby.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Wacława von Braun
I. Znajduje się w północnej wewnętrznej części kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę, renesansowa, powstałą około 1585 roku.
II. Wykonana z piaskowca płyta prostokątna ma wymiary 184cm x 98 cm, pole inskrypcyjne jest długie na 57 cm i szerokie na 98 cm, wysokość liter wynosi 5,5 cm. Centralnym punktem płyty jest klęcząca postać ukazana odmiennie niż na stereotypowych dla Śląska tamtego okresu przedstawieniach frontalnych ukazana w ruchu odmiennym, bokiem do widza, przez co do obrazu tego zostaje wprowadzony dynamizm i poruszenie. Mężczyzna jest przedstawiony jako postać z ogoloną głową, długą brodą, ze złożonymi do modlitwy rękoma prosi ukrzyżowanego Jezusa (usytuowanego wraz z krzyżem w prawej partii płyty) o przebaczenie za grzechy. Jest ubrany w kaftan z długimi rękawami, sięgający do pasa, z lewej strony ma przywieszoną szable. Pod jego kolanami znajduje się pole inskrypcyjne z tekstem pisanym w języku niemieckim, kapitałą rzymską o treści:
IHARE 1585 DEN VON OVEMBER 75 HTIDER EDLER. AVVESTE WENETZTE / [...] VON VTTENDORF DER ELI: / R ZV ZOLLING KOLTENSTEIN BE: / INEM LEBEN BASSENE AUSE / [...] EN GOT DER ALMECHTIGE / ITME GNEDIGRUND BARMHE / ZICK IN GOT VERSCHIEDEN DEI
Na wysokości ud klęczącego mężczyzny umiejscowiony jest jedyny na płycie kartusz herbowy z klejnotem i labrami symbolizujący ród von Braun.
III. Płyta zachowana w dość dobrym stanie, występują jednak na niej miejscowe zatarcia spowodowane pobieleniem płyty podczas malowania kościoła.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyta nagrobna Urszuli von Los
I. Znajduje się w zachodniej wewnętrznej części kościoła pod wezwaniem św. Marcina (obecnie św. Anny), wmurowana w ścianę. Powstała w XVI wieku, około 1563 roku.
II. Wykonana z piaskowca płyta prostokątna ma wymiary 179 cm x 74 cm, bordiura na obrzeżach jest szeroka na 4 cm. Na pomniku została przedstawiona kobieta, z rękoma złożonymi do modlitwy, frontalnie do widza, w czepcu na głowie i zawiązaną na twarzy chustą, w długiej sukni rozchodzącej się ku dołowi, na której miejscami wyodrębnione są fałdy. Inskrypcja na płycie jest nieczytelna. W dolnych (prawym i lewym) narożach sukni znajdują się dwa kartusze herbowe z klejnotami i labrami, powyżej także znajdują się dwa kartusze jednak umieszczone w narożach płyty. Pierwszy kartusz należy do rodu von Losen, następnie tarcza herbowa w górnym prawym (prawdopodobnie należy do rodu von Opeln) dolnym lewym rogu nie zostały przeze mnie w chwili obecnej rozpoznane.. Ostatni kartusz herbowy na płycie należał do rodu Popschütz.
III. Osobą upamiętnioną na płycie jest Urszula von Lossen z Hermbsdorf, żona Melchiora von Opeln zmarłego w 1593 roku.
IV. Płyta zachowana w niezbyt dobrym stanie, wytarte i rozmywające się napisy, nieczytelna. W całości pobielona wapnem i farbą podczas malowania.
- Zdjęcie oraz tekst pochodzą z opracowania Artura Ladry "Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815" - Zielona Góra 2005
Płyty nagrobne Wilhelma von Dobschütz oraz jego żony z d. Braun
 |
 |
 |
Po lewej stronie płyty nagrobnej Joachima von Braun usytuowana jest płyta nagrobna Wilhelma von Dobschütz, natomiast po prawej stronie jego żony z d. von Braun, ur. w 1772 roku, a zmarłej w 1834 roku.
Fotografie Michała Urbanowskiego
Za zezwoleniem Michała Urbanowskiego pobrałem z jego strony Michał Urbanowski zdjęcia kościoła w Solnikach wraz z płytami nagrobnymi i epitafiami znajdującymi się na jego ścianach. Dzięki tym zdjęciom dokonałem odczytu wszystkich epitafiów.
Płyta nagrobna Wenecjusza (Wiganta) von Gersdorf
Płyta nagrobna Anny von Rachenberg
Epitafium Wilhelma von Dobschütz † 1836
Epitafium Wilhelma von Dobschütz, Królewsko-Pruskiego generała kawalerii, urodzonego 1 stycznia 1763 roku a zmarłego 3 lutego 1836 roku.
Hier ruhet
Wilhelm von Dobschütz
Königlich Preussischer
Wirklicher General der Cavallerie
Ritter mehrerer höchster Orden
Geboren den 1. Januar 1783.
gestorben den 3, Februar 1836.
Gott dem Könige dem Vaterlande
und der Pflicht treu ergeben, war Er
Muster für Seelen.
Epitafium Henriette von Dobschütz † 1834
Epitafium Henreitte von Dobschütz, zd. von Braun, żony Wilhelma, urodzonej 8 stycznia 1772 roku w Solnikach a zmarłej 5 kwietnia 1834 roku w Głogowie, ostatniej przedstawicielki rodu von Braun.
Hier ruht
an der Seite ihres Gemahl
Henriette von Dobschütz geb. Freiin
von Braun
Dame des louisenordens
geboren zu Zölling den 8. Jan. 1772
gestorben zu Glogau den 5. April 1834
als die Letzte der Familie von Braun
Ihr Andenken lebt in unzäldingen
dankbaren Herzen.
Epitafium Joachima von Braun † 1668
Epitafium Joachima Sigismunda von Braun, urodzonego 28 listopada 1627 roku a zmarłego 8 sierpnia 1668 roku.
Unter Diesem Steine
Ruhen die Gebeine
So der Roth enthommen Gutte Nacht genommen,
von derthewren Seele,
Deß Hoch Wohl Edelgebohrnen Gerren Herre Joachim
Sigißmund v: Braun, auf Zöling und Zopten Welcher
Gebohren 1627. den 28 NOVEMBER Nach gelegten
Grunde der pietät und Studien sich begeben in die frembte mit
gewüntscher Erudition die Erde daß Vaterlander wie der
betreten Dehentwegen vom Freystadt: Craise Zum Lande
Eltisten vom Glogawißch Fürstenthum zum Klnig=
lichen Mann Vom Römischen Kayser, umb wohlge
führsten Gloge: Fürstenthum betreffenden Ambossade
Zum Kaysere Rath erhoben: Auch ober dieses beydehnen
Hoch Fürste: Assemble in Breslaw Landeß, bestalten
Stelle trewlich versorget, masen Er von dannen Kranck
auff Zöling Kommen Zeittliches haft er verlasen
In wahrer anrüffung Gottes den VIII Augusti
gegen: 9 uhren deß morgenß Anno 1668 See=
lig dise weldt Gegeben und deß Ewige erhunget
AETAT: XL Anno VII. Mens: VIII. Dier:
Hier in diesen Höle
Schläfet im . . . . . irdisch heise
. . . . . . Lebt, der Geist.
Epitafium Carla von Eden † 1800
Epitafium Carla Adolfa Augusta von Eben und Brunnen, pana na Drwalowicach, Sokołowej i Książu Śląskim, generała kawalerii, urodzonym 7 marca 1734 roku w Idzikowicach a zmarłym 20 lipca 1800 roku. Ożenił się z córką generała husarii Christiana von Möhringa - Sophie Luise von Möhring, urodzoną w grudniu 1744 roku a zmarłą 4 maja 1800 roku. Mieli dwie córki i jednego syna. Po śmierci obojga ich syn Carl Adolf Friedrich przewiózł ciała do Rożnowa koło Kluczborka, do siedziby rodowej, gdzie w 1780 roku Carl Gotthard Langhans wybudował w kształcie piramidy wspaniały grobowiec rodzinny. Do czasów II wojny światowej w tym grobowcu zostało pochowanych 27 osób z rodziny von Eden.
Hier ruht C. A. Baron von Eben und
Brunnen Kö: Preus. General Leutenant
der Cavallerie, Ritter des großen rothen
Adler Orden u: Orden Tour le Merite
Erbherr der Güter Wallwitz, Nieder=Ze=
clau u. Fürstenau. Er starb im 66 ten Jahre
den 20. Juni 1800. Diente Preußen 45. J.
War verher mit der aelt. Tochter des
Gener: Maior von Möhring mit welche
Er 2. Töchter u. ein Sohn zeigte.
Die Denkmahl errichtete ihm sein Sohn der
C. A. F. Baron von Eben u. Brunnen
Ritter des Kö: Preu: Orden Tour le Merite
Rittmeister in eng: Diensten deim Regiment
Herzog Jorck Hussa: Erbherr d. Guther
Wallwitz, Niederzecklau u: Fürstenau.
Nagrobek w kształcie krzyża
Nagrobek w kształcie krzyża NN osoby, położony tuż obok murów kościoła.